Tiểu sử Nguyễn_Phúc_Hồng_Phó

Hoàng tử Hồng Phó sinh ngày 1 tháng 3 (âm lịch) năm Quý Tỵ (1833), là con trai thứ ba của vua Thiệu Trị, mẹ là Cửu giai Tài nhân Trương Thị Thúy[1]. Khi còn là hoàng tử, ông là người có học hạnh[2].

Năm Thiệu Trị thứ 6 (1846), tháng giêng, vua cho triệu các hoàng tử và hoàng đệ chưa được phong tước tất cả 10 người vào làm thơ ở điện Đông Các[3]. Bảy người trong số đó là các hoàng tử Hồng Phó, Hồng Y, Hồng Tố, Hồng Hưu và các hoàng đệ Miên Tằng, Miên Kiền, Miên Lâm đều trúng cách. Tháng 3 (âm lịch) năm đó, vua phong tước ban thưởng cho cả 7 hoàng thân được trúng cách, hoàng tử Hồng Phó được phong làm Thái Quốc công (泰國公)[4].

Năm Tự Đức thứ 25 (1872), tháng 11 (âm lịch), quốc công Hồng Phó đem việc nghèo khó và ốm đau của mình tâu lên vua để xin ban thêm phụ cấp. Vua bảo rằng: "Nhân dân quanh năm vất vả, đổ mồ hôi, đổ máu, mới làm ra được số tiền tài ấy, để cung cấp việc chi tiêu thường cho nước nhà. Trẫm là người giữ của cho thiên hạ, không kể là việc nước hay việc nhà, đều cần phải có mức độ, mới có thể kế tiếp được lâu"[5]. Sau đó vua ban cho ông 1000 quan tiền.

Năm Tự Đức thứ 31 (1878), vua tấn phong ông làm Thái Thạnh công (泰盛公)[6].

Năm Thành Thái thứ 2 (1890), ngày 20 tháng 3 (âm lịch), Thái Thạnh công qua đời, thọ 58 tuổi, thụyTrang Cung (莊恭). Mộ của ông được táng ở Hải Cát (thuộc Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên), phủ thờ dựng ở An Cựu (thuộc Hương Thủy)[1].

Bảy năm sau khi ông mất (1897), vua Thành Thái truy phong cho ông làm Thái Thạnh Quận vương (泰盛郡王)[7]. Bài điếu văn do nhà vua tế điệu quận vương Hồng Phó như sau[8]:

Phiên âm:Thừa thiên Hưng vận Hoàn đế chế viếtTrẫm duy cổ giả tự luân chi đạoSuy ân mạc trọng ư thân thânNhơn quân điệu vãng chi nhơn tiếnLuật dụng chương phù quí quíTải kê di điển - đản bá luân âmTư nhỉ cố Thái Thạnh Quận Vương côngNãi Hiến Tổ Chương Hoàng Đế chi tử dã.Dịch nghĩa:Thể theo vận trời, Hoàng đế chế rằng:Ta xét người xưa rất trọng đạo thứ tựXét công ơn không ai hơn trong vòng bà conNhà vua tế điệu người quá vãngTheo luật phải nghĩ đến bà con gần gũiXét theo lệ cũ, theo đó mà làmNay người là cố Thái Thạnh Quận VươngChính là con của đức Hiến Tổ Chương Hoàng Đế.